Van Maanen Hans van Maanen
klikklikklikklik

Goed! Fout!

De Volkskrant, 17 april 2004

Het wordt, lijkt het wel, steeds moeilijker een tijdschrift op te slaan zonder medische onzin tegen te komen.

Vrij Nederland kwam vorige week met een twaalf pagina's tellende reportage over het 'verbod op genot'. In de eerste elf pagina's worden veel verstandige dingen gezegd over de obsessieve behoefte van overheid en verwante instellingen om ons gezond te houden, maar op de twaalfde neemt eindredactrice Martje Breedt Bruyn nog even 'het foute leven van Laura' door -- de activiteiten van een denkbeeldige dertiger worden in 'Goed!' en 'Fout!' ingedeeld en in voetnoten toegelicht.

Laura zit in de tuin, en Breedt Bruyn waarschuwt meteen dat daar teken kunnen zitten en dat je daar 'chronisch vermoeid' van kan worden. Laura zit in het middagzonnetje, en krijgt te horen dat langdurige blootstelling aan zonlicht 'huidkanker kan veroorzaken'. Zo worden gevaren gemaakt waar ze niet zijn. Besmette teken kom je zelfs in het bos bijna nooit tegen, en een dertiger moet wel heel bruin bakken om de kans op huidkanker merkbaar te vergroten.

Ook de pil is volgens Breedt Bruyn zonder meer 'Fout!', want die 'verhoogt de kans op borstkanker'. Niet helemaal onwaar, maar zonder toelichting is het klassieke, onnadenkende bangmakerij.

Zelfs niet een béétje waar zijn de andere recente inzichten die Breedt Bruyn oplepelt. 'Er zijn aanwijzingen dat het dragen van een bh de kans op borstkanker vergroot.' 'Mannen die verschillende relaties achter elkaar hebben, zijn er geestelijk goed aan toe, vrouwen juist niet.' En natuurlijk: 'Het gebruik van een deodorant op geschoren oksels verhoogt de kans op borstkanker.'

Van de 24 gewoonten van Laura krijgen er maar drie het predicaat 'Goed!'. Helaas -- dat oesters goed zijn omdat ze zink bevatten en zink tegen verkoudheid beschermt, slaat nergens op (het idee dat zink de verkoudheid verlicht als bij de eerste symptomen wordt geslikt is al oud, maar bewezen krijgt men het niet), dat vis helpt tegen depressies is niet aangetoond (in ieder geval niet in de laatste grote onderzoeken), en dat huilen gezond is omdat het 'de stress in je lichaam vermindert', is een onbegrijpelijke bewering.

Het nieuwe wetenschappelijke tijdschrift Quest verspeelt al in het tweede nummer kostbare geloofwaardigheid met het artikel 'Melk, de witte rollator' van eindredactrice Natascha Mijnhart.

'Wel eens een volwassen gorilla of koe melk zien drinken?' begint ze haar betoog, en klakkeloos zingt zij het bekende liedje na van internetsites als milksucks.com; zelfs aan een enkele deskundige tegenstem heeft zij geen behoefte. Dat melk goed is voor de botten is volgens haar 'het grootste bedrog van de melkmaffia'. We nemen immers uit zuivel maar dertig procent van het calcium op, uit groene groenten wel zestig. Hoeveel calcium er in een portie broccoli zit en hoeveel in een glas melk, heeft Mijnhart niet berekend. Bovendien is melk slecht voor het hart, want, schrijft de eindredactrice, 'door de dierlijke vetten, proteïnen en het cholesterol in melkproducten slippen onze aderen langzaam dicht'. En alsof dat slipgevaar nog niet beangstigend genoeg is: je krijgt ook kanker van melk, en diabetes, acne, jeuk, eczeem en ademhalingsklachten.

Tegen elke gezonde gewoonte bestaat tegenwoordig wel een paranoïde Amerikaanse actiegroep. De anti-melkers timmeren al jaren aan de weg (dus veel nieuws meldt Mijnhart niet), en ze zullen ervan opkijken dat ze nu opeens in een nieuw Nederlands tijdschrift zo ruim en onweersproken baan krijgen.

Ongetwijfeld voor het evenwicht staat in hetzelfde nummer van Quest een uitgebreide lofzang op bier. Merkwaardig -- dat is toch ook geen drank waarmee je een volwassen gorilla vaak ziet.